Bu kitabı okuyalı oldukca uzun bir süre geçse de kısa bir inceleme yazmak istedim. Şu sıralar iki satırdan uzun bir şey okurken dahi çok zorlandığım ve bu kitabı final haftamda okumaya başladığım için elimde hiç oldu. Böyle güzel bir kitabı bu şekilde rezil ettiğim için kendime oldukça sinirli olsam da bu inceleme yazmama engel olmadı. Kitabı biraz da dünyanın en kötü incelemesini yazarak rezil etme isteğimi asla bastıramadım. Dediğim gibi aradan hali hazırda uzun bir zaman geçmesi, kitabı rezil ede ede okumamla birleşince çok detaylı bir şeyler yazamayacağım. Fakat uzun zamandır herhangi bir kitap incelemesi yayımlamadığım için hem de en azından birazcık kitabı ve yazarı tanıtıp evrimle ilgili okumalar yapmak isteyenlere ufacık fikirler verebilmek adına yazmaya karar verdim. Yazarı, kitap başlıklarını, yazarın dilini konuşuruz en kötü diye düşünüyorum. Yazmak, hiç yazmamaktan iyidir herhalde, ehven-i şer bi yazı olacak diyelim.
Evrime meraklıysanız illa ki Richard Dawkins hakkında bir şeyler duymuşsunuzdur. Etolog ve evrimsel biyolog olan Dawkins kitaplarıyla bize bu konuda bildiklerini aktarıyor. Aslen İngiliz olan Dawkins 1941 yılında Nairobi, Kenya’da doğdu. İngiltere ve Amerika’da geçen çalışma hayatını Oxford Üniversitesi Smonyi Kürsüsü’nde emekli olana kadar devam ettirdi. Dawkins, British Humanist Association’da Başkan Yardımcılığı yapmaktadır. Evrimin doğru olmadığını savunan veyahut bu konu hakkında herhangi bir bilgisi olmayan insanlar bile Dawkins’in yaratılışçı inanışlara olan karşıtlığına internette mutlaka denk gelmiştir. Birçok popüler bilim kitabı yazdı ve birçok televizyon ve radyo programına konuk oldu. Kendisinin Adnan Oktar’dan bahsettiği bir televizyon programına denk gelmiştim ve gerçekten utanç vericiydi.
“Dine itaate en etkili şekilde zorlayan öğreti parçası, cehennem ateşi tehdididir. Birçok çocuk ve hatta bazı yetişkinler, dini kurallara uymazlarsa ölümden sonra korkunç azaplar içinde yanacaklarına inanırlar. Bu, Ortaçağ boyunca ve hatta günümüzde bile, büyük psikolojik acılara neden olmuş olan, dikkat çekici çirkinlikte bir ikna tekniğidir. Ancak, son derece etkilidir. Adeta, psikolojik telkin teknikleri konusunda derinlemesine eğitilmiş, sinsi ve hilekar din adamlarınca, kasıtlı olarak planlanmıştır. Ancak, papazların bu denli zeki olduklarından şüpheliyim.”
“Gen bencilliğin temel birimidir.”
Kendisinin okuduğum ve birazdan az buçuk üzerine yazacağım kitabına gelirsek eğer, bugün Gen Bencildir’den bahsedeceğim. 1976’da yayımladığı bu kitap kendisinin en popüler kitaplarındandır. Kitap 13 bölümden oluşuyor, içeriğine dair fikriniz olması açısından bu bölümleri aşağıya yazacağım.
1. Neden insanlar var?
2. Eşleyiciler
3. Ölümsüz sarmallar
4. Gen makinesi
5. Saldırganlar: Kararlılık ve Bencil Makine
6. Gencillik
7. Aile planlaması
8. Nesillerin savaşı
9. Cinsiyetlerin savaşı
10. Sen benim sırtımı kaşı, ben de seninkini
11. Memler: Yeni Eşleyiciler
12. Kibar Çocuklar Birinci Olur
13. Genin Uzun Menzili
Bu kitapta, mem kavramını ortaya atarak memetik bilim dalının kurucu olmuştur ayrıca.
Ben kitabı oldukça yaya yaya okudum fakat bu kitabın dilinin zor olduğu veya bilmediğim terimler içerdiği nedeniyle değil. Aksine oldukça akıcı ve basit bir dili olduğunu düşündüğüm bu kitapta konu hakkında pek bir fikriniz olmasa bile her şeyi tek tek açıklayarak anlattığı için basamak basamak kitabı öğreneceksiniz. Tabi terimleri aklınızda tutabilmek, iyice öğrenebilmek için iyice odaklanmanız gerektiğini düşünüyorum çünkü en basit terimleri bile daha sonra komplike olan şeyleri anlatmak için kullandığı için ileride kitabın akışının aynı güzellikte devam edebilmesi için oldukça önemli.
“Genler ölümsüzdür, daha doğrusu, ölümsüz sıfatını hak etmeye yaklaşan genetik varlıklar olarak tanımlanır.”
Dawkins doğal seçilimin bilim insanları dahil çoğu insanın yanlış anladığını savunduğu için bu kitabı yazıyor ve bu kitapta da doğal seçilimin türler bazında değil genler bazında düşünülmesi gerektiğini türler ve genler üzerinden örnekler vererek çok açıklayıcı bir şekilde anlatıyor.
“Genin parçacık özelliğinin bir başka yönü de, yaşlanmayışıdır; milyon yaşına geldiğinde bile ölme olasılığı sadece yüz yaşındayken olduğundan fazla değildir.”
Kitabın konu itibariyle basit bir kitap olduğunu savunamam tabi ki ama Dawkins’in olabilecek en basit ve herkesin anlayabileceği şekilde yazdığını düşünüyorum. Okumayı planlıyorsanız rahatlıkla okuyabileceğiniz bir kitap fakat benim gibi elinizde süründürmeyin bir çırpıda bitirin. İyi okumalar.
Kitabın Künyesi:
Kitabın Adı: Gen Bencildir
Kitabın Yazarı: Richard Dawkins
Sayfa Sayısı: 352
Yayınevi: Kuzey Yayınları
Baskı tarihi: Nisan 2017
Orijinal adı: The Selfish Gene